Financiële resultaten

Het jaar 2018 heeft in het teken gestaan van sterk dalende financiële resultaten in de eerste drie kwartalen en de herstructurering in het vierde kwartaal. Zowel de omzet als de winst zijn hard gedaald als gevolg van de veranderende klantentrends en retailontwikkelingen, waar Beter Bed Holding tot aan de aanpassing van de strategie per 26 oktober 2018 te laat en niet overtuigend genoeg op hebben ingespeeld.

Dit heeft in 2018 geleid tot een omzetdaling van 3,0% tot € 396,3 miljoen op de voortgezette activiteiten. Hierin is de omzet van de Spaanse activiteiten ter waarde van € 6,3 miljoen in 2018 niet meer meegenomen (zie niet-voortgezette activiteiten). Binnen dit omzetresultaat zijn twee verschillende trends zichtbaar. De Benelux-markten hebben een aantal commerciële interventies ondergaan met goede resultaten tot gevolg. Dit positieve effect werd tenietgedaan door teleurstellende resultaten bij Matratzen Concord in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland in de eerste drie kwartalen. Een positieve uitkomst was dat de noodzakelijke herstructurering van Matratzen Concord in het vierde kwartaal succesvol werd afgerond.

De omzet van Beter Bed Benelux is met 4,9% gestegen. Binnen de Nederlandse activiteiten hebben zowel Beter Bed als Beddenreus marktaandeel gewonnen door commerciële activiteiten scherper en strikter uit te voeren dan in 2017. Dit heeft geleid tot relevante vernieuwing, vereenvoudiging van het assortiment, scherpere prijspunten, duidelijkere communicatie en nieuwe campagnes, zoals Mattress for Life. Daarnaast is een zeer sterke groei van het online kanaal gerealiseerd. Het aandeel van de online verkopen is competitief in de Nederlandse markt. De specifieke online kennis in de Nederlandse organisatie en de operationele infrastructuur worden als toekomstbestendig beschouwd en vormen een goede basis voor het realiseren van synergie tussen de retailmerken van Beter Bed Holding.

Het marktaandeel in Nederland is in 2018 gestegen, aangezien er een hogere omzetgroei is gerealiseerd dan in de totale markt op basis van INretail-data.

Net als in 2016 en 2017 hadden de Matratzen Concord-winkels in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland het erg zwaar. Belangrijke trends in de markt, zoals de toenemende vraag naar boxsprings, de groei van het online kanaal en de klantenbehoefte voor een one-size-fits-all matras zijn wel herkend, maar hier is niet toereikend op ingespeeld. Als gevolg hiervan is de omzet per filiaal vanaf 2015 hard teruggelopen en was de brutomarge van de omzet niet meer voldoende om de kostenstructuur te dekken. De kostenstructuur was op absoluut niveau ook sterk gestegen door investeringen in diverse projecten en afdelingen die achteraf gezien niet tot omzetgroei of winstbijdrage hebben geleid. In totaal heeft dit tot grote verliezen geleid binnen de Matratzen Concord-organisatie.

Als gevolg van deze ontwikkelingen heeft Matratzen Concord in oktober 2018 een herstructurering aangekondigd om weer bestendig te worden voor de toekomst. Onderdelen van deze herstructurering waren het sluiten van 172 filialen, het reduceren van 64 Fte aan arbeidsplaatsen, het reduceren van overtollige voorraden met meer dan € 8 miljoen en het stopzetten van niet-functionerende marketing- en IT-projecten. Al deze doelstellingen zijn in het vierde kwartaal 2018 succesvol uitgevoerd, waarmee de kostenstructuur in de winst-en-verliesrekening per 1 januari 2019 met € 15 miljoen is verlaagd. Om deze herstructurering zo snel en succesvol mogelijk uit te kunnen voeren is in het vierde kwartaal 2018 een eenmalige kostenpost van € 8 miljoen genomen voor met name het afhandelen van de huurcontracten van de gesloten winkels en het verantwoordelijk en respectvol afwikkelen van de contracten van de boventallige medewerkers. De impact op de kasstroom van deze eenmalige kostenpost zal voornamelijk in 2019 vallen en is volledig gefinancierd door de bovengenoemde interventies op de voorraad.

De ontwikkeling van Sängjätten in Zweden was wisselend. Een belangrijke speerpunt voor 2018 was het verder uitrollen van het winkelnetwerk met 11 locaties tot 27 winkels aan het einde van 2018. Hiermee is een succesvolle eerste expansiestap gezet naar een volwaardig Zweeds netwerk. Doordat de aandacht met name op de expansie lag, is er te weinig aandacht geweest voor het doorontwikkelen van de bestaande winkels. In 2019 komt hier de volledige focus op te liggen. Het leiderschapsteam is hier op aangepast.

In totaal heeft Beter Bed Holding een omzet gerealiseerd van € 396,3 miljoen en een EBITDA gecorrigeerd voor de eenmalige kosten voor de herstructurering van € 0,6 miljoen. Het nettoverlies bedroeg € 23,3 miljoen.

Het EBITDA-resultaat is gedreven door een combinatie van dalende brutomarge als gevolg van de lagere omzet en een stijgende kostenbasis. Met het doorvoeren van een succesvolle herstructurering in het vierde kwartaal 2018 is hier op ingegrepen om met een gezondere basis aan 2019 te kunnen beginnen.

In 2018 is de brutomarge gedaald naar 55,7%. Deze daling komt voort uit diverse mixeffecten in de portfolio van Beter Bed Holding. Ten eerste was door de sterk toegenomen concurrerende druk een toegenomen aandeel van promoties en lokale afprijzingen gerealiseerd, wat nog niet gecompenseerd is door de kostenbesparingstrajecten op de inkoop van goederen die in de loop van 2018 ingezet zijn.Ten tweede had de nieuwe verhouding tussen een groeiende Benelux-regio en een dalend Matratzen Concord een licht negatieve impact op de marge. Ten derde was de impact van het gestegen online aandeel licht negatief. Als laatste heeft de uitverkoop van voorraden van de gesloten Matratzen Concord-winkels tot margedruk geleid.

In 2018 zijn de kosten met € 24,5 miljoen gestegen naar € 244,6 miljoen. Ten eerste is een bedrag van € 7,6 miljoen aan eenmalige kosten verantwoord voor de herstructurering van de Matratzen Concord-organisatie in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland. Ten tweede zijn de afschrijvingen en afwaarderingen van de vaste activa gestegen als gevolg van de investeringen tot en met begin 2018 en de verkoop van de activiteiten in Spanje. Ten derde zijn de overige bedrijfskosten gestegen door de operationele kosten, die samenhangen met de expansie in de groeimarkten België en Zweden (huurkosten en logistieke kosten). Ten vierde was extra inzet van verkoopmedewerkers en logistiek personeel noodzakelijk om de groei in de Benelux-markt te realiseren. Ten slotte zijn in het begin van 2018 diverse kosten gemaakt op het gebied van extra marketing, online expansie en logistiek. Deze logistieke kosten hebben mede betrekking op het toevoegen van een distributiecentrum in Zwitserland.

De daling van de omzet en de marge enerzijds en de stijging van de kosten anderzijds (mede als gevolg van de eenmalige kosten die samenhangen met de herstructurering) hebben geresulteerd in een nettoverlies van € 23,3 miljoen.